Dziś jest to prawdopodobnie jedyna tak dobrze zachowana gazownia produkująca gaz dawnego typu na terenie Polski. Zachowały się jeszcze obiekty kilku starych gazowni na Dolnym Śląsku, ale popadają w ruinę – mówi Wojciech Kalfas, kustosz Muzeum Gazownictwa w Paczkowie.

Nim zakręcono kurek

Gazownie produkujące gaz świetlny (węglowy) zaczęto likwidować w latach 70. XX wieku, kiedy zbudowano sieć wysokoprężną dla gazu koksowniczego rozprowadzanego z wielkich koksowni. A ledwie 70 lat wcześniej gazownie były szczytem nowoczesności. W Paczkowie otwarto ją w sylwestra roku 1901. Jej zbiornik mieścił 600 metrów sześciennych gazu. W latach 30. w gaz zaopatrzonych było ok. 700 gospodarstw domowych w Paczkowie – niemal 85 procent ogółu gospodarstw. Używano go głównie do oświetlania ulic oraz w kuchenkach gazowych, ale także w lodówkach, minikominkach czy lampach domowych. Paczkowskie muzeum swoje istnienie i rozwój zawdzięcza Górnośląskiej Spółce Gazownictwa. Muzeum Gazownictwa, w którym nowoczesne metody ekspozycji zastosowano w odrestaurowanych urządzeniach starej gazowni, swój ostateczny kształt uzyskało w 2007 roku. – Myśl i dążenie do stworzenia muzeum to zasługa Zygmunta Piskozuba, długoletniego dyrektora Zakładu Gazowniczego w Opolu, jego zastępcy Mariana Dryi oraz Adama Króla, który do 2012 był tu kustoszem. To wizjonerzy, bo w czasach, kiedy decydowały się losy starej gazowni, jeszcze nikt nie myślał o coraz popularniejszej dziś turystyce industrialnej i rosnącym zainteresowaniu zabytkami techniki – mówi Wojciech Kalfas.