Inicjatorem diecezjalnej pielgrzymki opolskiej na Jasną Górę był ks. Edmund Cisak, ówcześnie proboszcz w Grodźcu, dziś już na emeryturze. Ksiądz Cisak oficjalne przygotowania rozpoczął już w 1975 roku. Skierował do ówczesnego ordynariusza bp. Franciszka Jopa prośbę o zgodę na zorganizowanie diecezjalnej pielgrzymki. W piśmie podkreślał, że mimo sytuacji społeczno-politycznej udało się zorganizować pielgrzymkę z Poznania, a Opole jest znacznie bliżej Częstochowy. Ksiądz Cisak przypominał również, że historia pielgrzymowania na Jasną Górę wiernych z terenu diecezji opolskiej sięga XVII w., i że są parafie, które pielgrzymują każdego roku.

Niemniej zarówno w 1975 r., jak i w kolejnym ks. Edmund Cisak wyruszył na Jasną Górę jedynie ze swoimi parafianami z Grodźca, do których powoli zaczęły dołączać osoby z innych miejscowości.

Ten pierwszy raz

Do Częstochowy pielgrzymka o charakterze diecezjalnym po raz pierwszy wyruszyła w 17 sierpnia 1977 r., w uroczystość św. Jacka. Zgody i pasterskiego błogosławieństwa udzielił pątnikom bp Wacław Wycisk. Ustalono termin, trasę, pani Kwik z Grodźca ręcznie wykonała afisze, niemniej wybór ks. Alfonsa Nossola na nowego biskupa opolskiego i wyznaczenie jego ingresu w tym samym dniu co wymarsz pielgrzymki zrodziło w organizatorach pytanie, czy aby wypada w takim dniu wychodzić na szlak.

Obawy zostały bardzo szybko rozwiane przez biskupa nominata, który polecił się modlitewnej pamięci pątników. Nie sposób nie dodać, że abp Alfons Nossol do dziś z radością wspomina, że pielgrzymi z modlitwą na ustach po raz pierwszy wyruszyli na Jasną Górę w dniu jego święceń biskupich i ingresu do katedry opolskiej.

Ta pierwsza pielgrzymka, w której wzięło udział ok. 500 osób, wyruszyła sprzed kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Opolu 17 sierpnia 1977 roku. Trasa wiodła m.in. przez Gosławice, Niwki, Szczedrzyk, Grodziec, gdzie był pierwszy nocleg, Myślinę, Dobrodzień, Ciasną, Zborowskie, gdzie był drugi nocleg, Kuleje, Truskolasy, Wręczycę. Ostatni nocleg był w Kaleju, skąd pielgrzymi szli bezpośrednio na Jasną Górę.

Trasa liczyła 108,5 km. Przewodnikami grup byli: grupy „A” dla dorosłych – o. Antoni Dudek i ks. Bronisław Martyniak; grupy „B” dla młodzieży – ks. Piotr Gołąbek, ks. Franciszek Wolnik i ks. Jacek Ślęczek; grupy „C” dla młodszej młodzieży – ks. Joachim Kurek.

Coraz więcej i coraz lepiej

Profesjonalne afisze, znaczki pielgrzyma w kolorach pomarańczowym, zielonym, brązowym, amarantowym, fioletowym i niebieskim, megafony uliczne, żetony do bagaży, zorganizowana służba medyczna. To tylko kilka z nowości, które pojawiły się na opolskiej pielgrzymce w 1978 roku. O. Antoni Dudek opracował program duchowy, a na plebani w Grodźcu odbyły się dwa spotkania dla przewodników grup. Zamówione zostały ciepłe posiłki dla pielgrzymów w Szczedrzyku, Dobrodzieniu i Kulejach, a noclegi w Grodźcu, Zborowskiem i Kaleju.

Pielgrzymi – w liczbie 1500 – wyruszyli na szlak 17 sierpnia 1978 roku po Mszy św. w opolskim kościele śś. Apostołów Piotra i Pawła. 80 proc. pielgrzymów stanowiła młodzież.

Od tego czasu piesze podążanie na Jasną Górę wpisało się na stałe w kalendarz sierpniowych wydarzeń w diecezji opolskiej. W roku 1979, kiedy trasę wydłużono o jeden dzień wprowadzając nocleg w Zawadzkiem, grup pielgrzymkowych było już jedenaście.

W 1981 roku, w piątej pielgrzymce, wzięło udział 7000 osób. Najmłodszy pielgrzym miał 6 lat, a najstarszy 78 lat. Pięciodniowa trasa liczyła 123 km. Z kolei w roku 1985 pielgrzymów było już blisko 15 tysięcy, rok później – ok. 18 tysięcy, a strumienie wyruszały nie tylko z Opola, ale także z Gliwic, Kluczborka czy Raciborza.

„Dni pielgrzymowania płynęły bardzo szybko i oto w sobotni poranek (23 sierpnia) stanęliśmy u celu. Stanęliśmy pojednani z Bogiem przez sakrament pokuty, a także pojednani z braćmi w „Dolinie Przeprośnej”. Ze Szczytu witali nas ojcowie paulini. Każda grupa już na placu jasnogórskim powitała Maryję, klęcząc czy też, jeszcze wymowniej, leżąc krzyżem” – napisała do Gościa Niedzielnego młodzież z „2 fioletowej”, relacjonując 10. Pieszą Pielgrzymkę Opolską.

U świętego Jacka i świętej Anny

Rok 1989 był rokiem zmian. Nie tylko wydłużona została trasa (jej opracowaniem zajął się ks. Bernard Kotula), aby zgodnie z życzeniem biskupa opolskiego pielgrzymi szli przez diecezjalne sanktuaria w Kamieniu Śląskim i na Górze św. Anny, ale także od tego roku pielgrzymów prowadzi nowy przewodnik – ks. Marcin Ogiolda. Ks. Edmund Cisak, inicjator pielgrzymki i jej dotychczasowy organizator i kierownik, poprosił biskupa o odwołanie z funkcji ze względu na stan zdrowia.

Wówczas pielgrzymi wyruszali na pielgrzymi szlak nie tylko z Opola, ale również z Nysy, Branic, Głubczyc, Raciborza, Gliwic, Zabrza, Bytomia i Kluczborka, w jeden strumień łącząc się w Zawadzkiem. Tak było aż do erygowania diecezji gliwickiej. Obecnie Piesza Pielgrzymka Opolska łączy pięć strumieni, które idą z Głubczyc, Kluczborka, Nysy, Opola i Raciborza.

Od 1994 roku pątnicy z Opola wychodzą sprzed kościoła św. Jacka w Kolonii Gosławickiej i pierwszego dnia idą przez Lędziny, Suchy Bór, Kosorowice do Kamienia Śląskiego. Drugiego dnia są na Górze św. Anny, trzeciego w Strzelcach Opolskich, Jemielnicy i Zawadzkiem. Czwarty dzień kończą w Ciasnej, a piąty we Wręczycy i Kaleju, czyli już bardzo blisko Częstochowy.

Poza kilkoma wyjątkami opolska termin opolskiej pielgrzymki był tak ustalany, by kończyła się ona w sobotę bliską 22 sierpnia. W tym roku opolscy pielgrzymi wejdą na Jasną Górę w sobotę 20 sierpnia.

Opracowanie na podstawie: Ks. Bernard Kotula, ks. Marcin Ogiolda, Z Opola Madonno zdążamy… 25 lat Pieszej Pielgrzymki Opolskiej, Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole 2001.

Czytaj więcej:

• Co w sierpniu? Pielgrzymka!