Uroczysta ceremonia z prezentacją tablicy upamiętniającej cmentarz żydowski przy ul. Głubczyckiej-Fojcika w Raciborzu odbyła się 19 grudnia. Zorganizowały ją Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Urząd Miasta i Muzeum w Raciborzu.

„Dla społeczności żydowskiej cmentarz to miejsce o fundamentalnym znaczeniu i nieporównywalnej wartości. Nekropolia żydowska stanowiła kamień węgielny każdej gminy. Uzyskanie zgód na urządzenie cmentarza było definitywnym ugruntowaniem jej istnienia” – wybrzmiało w liście Zygmunta Stępińskiego, dyrektora Muzeum POLIN.

– Kres wspólnoty żydowskiej, która funkcjonowała w Raciborzu, nastąpił w czasie II wojny światowej. Pewnie ten cmentarz wyglądałby inaczej, gdyby ta gmina nadal istniała. Jednak to nadal miejsce spoczynku naszych mieszkańców – powiedział prezydent Dariusz Polowy.

Cmentarz żydowski w tym miejscu powstał w 1817 roku, w związku z gwałtownym wzrostem liczebności członków gminy żydowskiej w Raciborzu w XIX w. Pod koniec XIX w. teren powiększono do ok. 2,1 ha. W latach 30.−40. ubiegłego wieku społeczność żydowska stanowiła ok. 10 procent mieszkańców miasta. Do stycznia 1945 roku cmentarz przetrwał w stanie nienaruszonym. Po wojnie ulegał degradacji, a w 1973 roku z polecenia władz miejskich zlikwidowano wszelkie elementy naziemne.

Piotr Kowalik, główny specjalista ds. judaistyki i metodyki w Muzeum POLIN oraz członek warszawskiej gminy żydowskiej, odmówił modlitwę „El Male Rachamim” za pokój dusz zmarłych. Po modlitwie zgromadzeni przeszli na część będącą obecnie parkiem, by przy jednej z ocalałych macew położyć kamień – symbol pamięci o zmarłych.

Tablicę umieszczono na kolumnie bramy dawnego cmentarza. Nawiązuje ona kształtem do macewy (tradycyjnej formy nagrobka żydowskiego), a zamieszczony na niej znak QR odsyła na stronę, gdzie znajduje się więcej informacji.