O problemach i nadziejach w ekumenii dyskutowano podczas seminarium 22 stycznia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego. Odbywało się ono w ramach Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan.

– Ekumenia musi bazować na wzajemnym zrozumieniu, poznaniu, rezygnacji z kręcenia się wokół siebie. Takie spotkania to drobne kroczki, którymi ją budujemy. Chrześcijaństwo nie będzie w pełni wiarygodne, jeśli będzie podzielone – przyznaje ks. prof. Mateusz Potoczny, dziekan WT UO.

– Chcemy poruszyć kilka aktualnych spraw, pytać o możliwości rozwiązania problemów, które się spiętrzyły. A sytuacja społeczna jest bardzo dynamiczna – tłumaczy ks. Zygfryd Glaeser, dyrektor Instytutu Ekumenizmu i Badań Nauczania Papieskiego, prof. WT UO.

Dar i zadanie

Ksiądz dr Piotr Herok zaczął od omówienia imperatywów ekumenii zawartych w Biblii. Wskazał na modlitwę Jezusa do Ojca: „Aby wszyscy stanowili jedno” (J 17,21). Podkreślił za św. Janem, że jedność zapewnia praktykowanie przykazania miłości Boga i bliźniego (J 13,34-35) i że jest ona darem będącym owocem śmierci Chrystusa na krzyżu (J 11,50).

Jednym z ważnych wątków była Eucharystia. Omówienia miejsca liturgii w oparciu o nauczanie papieskie podjął się ks. M. Potoczny. Koncentrując się na słowach Benedykta XVI, nawiązał do pierwotnej wspólnoty chrześcijan, w której „bracia trwali w nauce apostołów, we wspólnocie, na modlitwie i łamaniu chleba”.

– Te elementy tworzą filary ekumenii. Aby wspólna Eucharystia, będąca szczytem i celem ekumenii, stała się faktem, musi być punktem wyjścia w budowaniu jedności. Liturgia i całe życie sakramentalne Kościoła wyraża prawdę o pojednaniu i jedności z Chrystusem, a każde spotkanie na łamaniu chleba jest przedsmakiem przyszłej jedności – wyjaśniał.

W przyszłość wybiegł ks. Krystian Kałuża, dyrektor Instytutu Nauk Teologicznych UO, przewodniczący Komisji Ekumenicznej Diecezji Gliwickiej, opowiadając o ekumenicznych wyzwaniach planowanego na marzec–maj 2024 r. Kongresu Eucharystycznego Diecezji Gliwickiej. Mówił o Eucharystii i interkomunii. – Wiele kwestii, o które toczymy boje z poziomu teologicznego, dla Ludu Bożego jest niezrozumiałych. Choć są to istotne sprawy (inaczej rozumiemy obecność Chrystusa w Eucharystii, wizję urzędu Kościoła i sukcesji apostolskiej), pozytywna jest intuicja wierzących, że wiele nas łączy, i boli, że nie celebrujemy wspólnie Eucharystii – stwierdził.

Nowe wyzwania

Sympozjum było okazją do poznania podejmowanych działań i aktualnych wyzwań.

Ksiądz Wojciech Pracki, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Opolu, zrelacjonował XIII Zgromadzenie Światowej Federacji Luterańskiej w Krakowie (we wrześniu 2023 r.). Podkreślił, że w części obrad i nabożeństwie ekumenicznym uczestniczyli m. in. prof. abp Jerzy Pańkowski (Kościół prawosławny), abp Wojciech Polak (prymas Kościoła rzymskokatolickiego) czy kard. Kurt Koch (watykańska Dykasteria ds. Wspierania Jedności Chrześcijan). – We wspólnym słowie przypomniano fundamentalne dla ekumenii dokumenty, zwrócono uwagę na „zadry ekumeniczne”. A jednym z prelegentów na zgromadzeniu był katolicki teolog ks. prof. Tomáš Halík z Uniwersytetu w Pradze – opisywał.

Pastor dr Mariusz Muszczyński z Kościoła zielonoświątkowego „Ostoja” w Opolu skupił się na wyzwaniach, przed jakimi stanęły wspólnoty pentakostalne w wyniku wojny w Ukrainie i napływu do Polski uchodźców.

– Obecnie liczba zielonoświątkowców z Ukrainy przewyższa liczbę polskich wiernych. Różnice doktrynalne powodują pewne napięcia, ale postępuje też integracja – wymieniał. Dodał, że w Opolu wszystkich łączy modlitwa – ale także kawiarenka przykościelna i pomoc materialna na miejscu oraz wysyłana do Ukrainy.

Wojna na Wschodzie i powstanie Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Ukrainy wymogły ułożenie nowych relacji z polskim prawosławiem. Ksiądz Zygfryd Glaeser opisał m.in. nieporozumienie medialne po ogłoszeniu komunikatu soboru biskupów Autokefalicznego Kościoła Polskiego w październiku 2023 r. o zawieszeniu działalności zespołu ds. relacji katolicko-prawosławnych.

Uczestnicy zauważali zmianę w postrzeganiu siebie na przestrzeni dekad.

– Jestem ewangeliczką, ale z mężem katolikiem przeżyłam w zgodzie 60 lat. Chodziliśmy razem do kościołów katolickiego i ewangelickiego, a potem też na spotkania ekumeniczne. Dużo się zmieniło – opowiada pani Alicja z parafii ewangelicko-augsburskiej w Opolu.