Jedność chrześcijan w podzielonym świecie

List pasterski Biskupa Opolskiego z okazji Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan w roku 2017

Pojednajcie się z Bogiem! (2 Kor 5,20)

Drodzy Siostry i Bracia w Chrystusie, który jest naszym pojednaniem w drodze do Ojca! Drodzy Diecezjanie!

Oktawa Modlitw o Jedność Chrześcijan w dniach od 18 do 25 stycznia ma już ponad 100-letnią tradycję. Wybór pierwszego i ostatniego dnia Oktawy nie był przypadkowy. Wyznaczały ją dwa święta: „Katedry św. Piotra” – Apostoła szczególnie bliskiego katolikom, i „Nawrócenia św. Pawła” – Apostoła szczególnie bliskiego ewangelikom.

Tradycja modlitwy o jedność

Początkowo chrześcijanie należący do różnych Kościołów nie modlili się razem. Modlono się raczej o nawrócenie „tych innych”. Dopiero od 1936 r. zaczęła się przyjmować nowa formuła modlitwy o jedność: nie tylko za „innych”, ale wraz z „innymi”, a więc wspólna modlitwa wszystkich chrześcijan. Zmieniało się również rozumienie celu modlitwy ekumenicznej. Dojrzewała myśl o jedności otwartej: „należy modlić się o nadejście takiej jedności, jakiej chce Bóg, i w taki sposób, jak chce Bóg”. Zmieniający się klimat w relacjach między teologami i duchownymi z różnych Kościołów, jak i między wiernymi, zaczął z czasem przynosić owoce wzajemnego zrozumienia i współpracy.
Po Soborze Watykańskim II Kościół rzymskokatolicki bardziej zdecydowanie zaangażował się w ruch ekumeniczny, dostrzegając w nim „znak czasu i dzieło Ducha Świętego”. Wielkie zasługi w tym dziele mieli papieże: Jan XXIII, Paweł VI,
a zwłaszcza Jan Paweł II i Benedykt XVI. Także papieżowi Franciszkowi bardzo zależy na praktykowaniu dzieł miłosierdzia ponad granicami wyznaniowymi i religijnymi.
Ważną rolę w dziele jedności spełniają watykańska Rada ds. Jedności Chrześcijan oraz Światowa Rada Kościołów, zrzeszająca Kościoły ewangelickie, anglikańskie, prawosławne i starokatolickie, które od 50 lat wspólnie zaczęły ustalać tematykę nabożeństw ekumenicznych. Inspiracje treściowe do tegorocznej Oktawy modlitw o jedność przygotowali chrześcijanie z Niemiec. Jest to związane z obchodami 500. rocznicy Reformacji. Fakt ten ma zwrócić oczy świata na Kościoły w kraju Marcina Lutra, ojca Reformacji. Podobnie jak w całej Europie, dziś głównym problemem Kościołów w Niemczech jest zjawisko postępującej sekularyzacji. Wiernym coraz trudniej zachować tradycyjnie chrześcijański styl życia. Utracił on moc ewangelizacyjną. Duszpastersko przestał odpowiadać na religijne potrzeby współczesnego człowieka, zwłaszcza ludzi młodych. Od wielu lat wzorem dla innych krajów pozostają jednak niemieccy chrześcijanie w działalności charytatywnej. Konkretna pomoc ubogim w różnych zakątkach świata, niezależnie od wyznania i religii, programowo wyprowadza wielu ludzi z nędzy i koi biedę. Także ostatnio obserwowana wśród niemieckich chrześcijan otwartość i pomoc uchodźcom z Bliskiego Wschodu jest dowodem chrześcijańskiej i ludzkiej solidarności. W tym wszystkim można i trzeba widzieć autentycznie ewangeliczną odpowiedź na słowa Jezusa: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25,40)

Miłość Chrystusa przynagla nas do pojednania

Tematykę tegorocznej Oktawy modlitw o jedność chrześcijan wyznacza motyw: Pojednanie – Miłość Chrystusa przynagla nas (por. 2 Kor 5,14-20). Pojednanie jest darem Boga przeznaczonym dla całego stworzenia. Już w Starym Testamencie obrzędy ekspiacyjne, wchodzące w skład kultu żydowskiego, miały prowadzić do pojednania człowieka z Bogiem. Wyznawcy Boga prawdziwego ciągle tego pojednania oczekiwali (por. 2 Mch 1,5; 7,33; 8,29). Dokonało się ono w sposób pełny i ostateczny przez Jezusa Chrystusa, który jako Odwieczny Syn Boży przyjął naszą ludzką naturę i stał się „Pośrednikiem pomiędzy Bogiem a ludźmi” (1 Tym 2,5). Skutkiem pojednania w Chrystusie jest odpuszczenie grzechów, usprawiedliwienie, uświęcenie, nasze „nowe stworzenie” (2 Kor 5,17) i dziecięctwo Boże (por. J 1,12). Odtąd możemy chlubić się w Bogu (Rz 5,11), który chce nas mieć „jako świętych, nieskalanych i nienagannych” (Kol 1,22).
Pojednani w Chrystusie wezwani są do głoszenia tego pojednania słowem i czynem. Św. Paweł z wielkim przekonaniem głosi: „W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem!” (2 Kor 5,20). Apostoł podkreśla też, że pojednanie nie dokonuje się bez ofiary – Jezus oddaje swoje życie, umiera za wszystkich, jednając nas z Ojcem. My, przynagleni miłością Chrystusa do pojednania, winniśmy tak jak On już więcej nie żyć dla samych siebie, ale dla Tego, który za nas umarł.

Relacje katolicko-ewangelickie

Obecny rok będzie ważny w relacjach katolicko-ewangelickich. Kościoły ewangelickie na całym świecie obchodzą 500. rocznicę Reformacji. W nabożeństwie ekumenicznym w szwedzkim Lund inaugurującym „Rok 500-lecia Reformacji” wziął udział papież Franciszek. Fakt ten, jak i udział katolików w podobnych nabożeństwach i ekumenicznych spotkaniach ukierunkowane są nie na świętowanie rozłamu w Kościele, ale na wspólne przebłaganie za grzech podziału oraz na celebrowanie tej jedności, której źródłem jest chrzest. Mimo różnic dogmatycznych dotyczących rozumienia Kościoła, sakramentów, kapłaństwa, posługiwania papieża i roli Maryi w historii zbawienia, katolicy i luteranie odnajdują ważne pola współpracy w myśl zasady, że więcej nas łączy, niż dzieli. I nie dotyczy to tylko spraw wewnątrzkościelnych, ale przede wszystkim służby i pomocy człowiekowi. Obchody 500. rocznicy Reformacji winny stać się szczególną okazją do wspólnego dawania świadectwa wiary w Chrystusową Ewangelię. Takie świadectwo jest niezmiernie ważne we współczesnym świecie, ulegającym sekularyzacji i nastawionym konsumpcyjnie.
W naszej diecezji ekumenicznemu pogłębieniu wiary służyć będą w tym roku licznie organizowane spotkania modlitewne, jak również naukowe konferencje zorganizowane przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego. Z radością informuję, że w Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w Kamieniu Śląskim odbędzie się w lipcu sesja plenarna Luterańsko-Katolickiej Komisji ds. Jedności na forum światowym. Drodzy Diecezjanie, w roku obchodów 500-lecia Reformacji zachęcam Was wszystkich do modlitwy o jedność chrześcijan w tak bardzo podzielonym świecie. Proszę Was także o modlitwę o jedność na naszej śląskiej ziemi i w naszej Ojczyźnie.
Wszystkim Wam udzielam pasterskiego błogosławieństwa.

Wasz Biskup
† Andrzej Czaja

Opole, 10 stycznia 2017 r.