W środowy wieczór, 29 czerwca po Mszy św. w intencji uczestników diecezjalnego etapu Synodu Biskupów "Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja" i jego owoców odbyła się prezentacja diecezjalnej syntezy synodalnej, którą przygotowali: ks. Waldemar Musioł, dyrektor wydziału duszpasterskiego i diecezjalny moderator synodu, s. Angela Lasek ISSM oraz ks. Paweł Chyla.

Dziesięciostronicowa synteza została opracowana na podstawie nadesłanych do sekretariatu synodu notatek ze spotkań synodalnych, odbywających się na czterech poziomach: indywidualnym, parafialnym, dekanalnym oraz duszpasterstw, ruchów, wspólnot i środowisk diecezjalnych. Pełna treść syntezy: TUTAJ

- Konsekwentnie realizowanym założeniem dotyczącym konsultacji synodalnych było podejmowanie ich niemal wyłącznie w trybie bezpośrednich spotkań. Wykluczono zatem przygotowanie ankiet i innych internetowych platform wymiany myśli. Pozostała natomiast możliwość kontaktu mailowego i telefonicznego z sekretariatem synodu - mówił ks. Waldemar Musioł.

- Zachęcam do zapoznawania się z tą syntezą. Na 10 stronach znajdziemy mocne odniesienia i postulaty - mówił bp Andrzej Czaja po zaprezentowaniu dokumentu.

- Wiele myśli, które pojawiły się w warsztatach synodalnych, już wcześniej czytałem w debacie soborowej. Wiele z tych głosów, które teraz wybrzmiały w naszym Kościele opolskim, było bardzo podobnych do tych, które brzmiały szczególnie w ustach biskupów Europy Zachodniej. To, co wtedy wołali, niestety nie zostało podjęte i dokonała się jeszcze większa zapaść. To dla nas przestroga - mówił ordynariusz.

- Zwieńczenie syntezy jest takie, że póki co mamy jeszcze ludzi, z którymi możemy podjąć dzieło odnowy. Mamy parafie zwarte i dość liczebne, a na Zachodzie jest już o to o wiele trudniej - wskazywał. - W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że jeśli my nie dokonamy exodusu z Kościoła do ludzi, świadectwem swojego życia nie pociągniemy do Chrystusa i do Kościoła, to za chwilę będzie jeszcze większy exodus, odpływ ludzi z parafii. To alarm, ostatni dzwonek, bo potem będzie jeszcze większa zapaść - przestrzegał ordynariusz.

- W spotkaniach indywidualnych wzięło udział ok. 15 osób. Dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich i Parafialnych Rad Ekonomicznych oraz zaproszonych osób chętnych zorganizowano 278 spotkań w 94 parafiach. Wzięło w nich udział łącznie ok. 1400 osób. W 25 dekanatach 80 koordynatorów zorganizowało 149 spotkań ponadparafialnych, w których uczestniczyło 1511 osób z 118 parafii. Ponadto w 18 dekanatach na spotkaniach synodalnych zgromadziło się prezbiterium, odbywając w sumie 49 spotkań. Na poziomie wspólnot, duszpasterstw i innych środowisk 77 koordynatorów zorganizowało 135 spotkania, w których udział wzięło łącznie 1396 uczestników - podsumował ks. Musioł.

W diecezji opolskiej odbyło się 635 spotkań, w których wzięło udział około 5340 osób. - Ponieważ  niektórzy brali udział w kilku spotkaniach, faktyczną liczbę osób biorących udział w konsultacjach synodalnych można szacować na 3800 osób - wyjaśnił moderator synodu.

Osoby biorące udział w spotkaniach podjęły refleksję wokół 4 tematów sugerowanych tytułem synodu: podążanie razem, komunia, uczestnictwo i misja. - Pomimo prób dotarcia do możliwie szerokiego środowiska, usłyszeliśmy niemal wyłącznie głos osób wierzących i zaangażowanych, choć w różnym stopniu, we wspólnocie Kościoła. Chociaż w dyskusjach synodalnych było słychać wiele troski o młode pokolenie, sama młodzież uczestniczyła w synodzie w niewielkim stopniu. Także inne środowiska umiejscowione "na peryferiach Kościoła" wybrzmiewają niewystarczająco w syntezach synodalnych - podkreślił ks. Musioł.

Diecezjalna synteza zawiera postulaty, jakie wybrzmiały podczas rozmów. Dotyczą one m.in. relacji między duchowieństwem i świeckimi, solidnej formacji, tworzenia i rozwijania małych wspólnot, dbałości o piękno liturgii, konieczności wyjścia do młodego pokolenia.

Oto kilka z zapisanych postulatów:

• budowanie w Kościele dobrych relacji opartych na wzajemnym słuchaniu, definiowaniu swoich potrzeb, rozmowie i dzieleniu się wiarą; potrzeba spotkań i bycia razem (także fizycznego) kapłanów i wiernych nie tylko w czasie liturgii;

• potrzeba duszpasterskiego inwestowania w małżeństwo i rodzinę, by było środowiskiem wzrostu w wierze i przekazywania dobrych tradycji; czynienie małżeństw i rodzin podmiotem w Kościele, wspieranie ich w byciu Kościołami domowymi poprzez katechezę oraz różne formy liturgicznego i pozaliturgicznego oddziaływania; dopuszczanie rodzin do dawania świadectwa wiary we wspólnocie parafialnej, a rodziców do przygotowania swoich dzieci do I Komunii św.;

• konieczność prezentowania przez hierarchów kościelnych jednoznacznego i spójnego stanowiska w kwestiach wiary, moralności oraz w bieżących kwestiach społecznych i budowania w ten sposób autorytetu Kościoła; jasne i klarowne odnoszenie się do medialnych doniesień o grzechach ludzi Kościoła, aby nie było wrażenia "zamiatania trudnych spraw pod dywan";

• konieczność zachowania przez duszpasterzy jedności w stawianiu wiernym wymagań i egzekwowaniu dyscypliny kościelnej związanej z przyjmowaniem sakramentów ("oczekujemy, że Kościół będzie nam wskazywał drogę") oraz wypełniania przez duszpasterzy postanowień i zaleceń biskupa ("ignorowanie de-kretów i zarządzeń biskupa jest gorszące i demotywujące do realizacji wskazań proboszcza");

• większa troska duchownych o piękno liturgii, w tym także o liturgię sprawowaną w języku mniejszości, bez zbędnych uproszczeń i infantylizmów, by były przestrzenią i sposobem pogłębiania osobistej i wspólnotowej więzi z Bogiem;

•otwarcie kościołów, by można było w nich o dowolnej porze dnia adorować Najświętszy Sakrament lub wejść na chwilę modlitwy;

• częstsza obecność biskupów w parafiach (poza wizytacją i bierzmowaniem) oraz we wspólnotach kapłańskich, celem budowania zaufania i podejmowania wspólnej troski o wiernych;

• tworzenie kapłańskich wspólnot dekanalnych i ponaddekanalnych, grup dzielenia i braterskiego wsparcia, okazywanie większego szacunku starszym kapłanom przez młodszych; 

• walka z klerykalizmem podejmowaną przez samych duchownych poprzez sposób bycia i postępowania, sugerujący bardziej braterstwo z wiernymi niż rządzenie nimi;

• formowanie wiernych świeckich do dzielenia odpowiedzialności za Kościół, zwłaszcza w wymiarze parafialnym, z uwagi na spadek powołań kapłańskich i zakonnych;

•konieczność odważnego sięgania przez Kościół po współczesne środki społecznego przekazu, kampanie medialne, serwisy społecznościowe z jednoczesnym unikaniem sympatyzowania z konkretną opcją polityczną i wchodzeniem w zależności, które osłabiają świadectwo; przekaz medialny powinien być profesjonalny i komunikatywny;

• dopuszczanie do głosu osób świeckich, by dawali świadectwo swojej wiary i zmagania się o wierność Jezusowi podczas rekolekcji, misji i innych spotkań parafialnych.

Diecezjalna synteza synodalna zostanie dzisiaj przekazana do Krajowego Sekretariatu Synodu.

- Niczego nie dokonamy, jeśli teraz zostawimy na boku modlitwę. Reżyserem wdrażania w życie tego, do czegośmy doszli i dalszego kroczenia ku Kościołowi bardziej synodalnemu musi być Boży Duch - podkreślił bp Andrzej Czaja.

A ks. Waldemar Musioł zapowiedział przygotowanie jeszcze trzech bardziej szczegółowych analiz materiału zawartego w notatkach synodalnych: dla kapłanów, dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich oraz dla członków ruchów i wspólnot.