Moralność a etyka

Świadomi jesteśmy swoich myśli. Powinniśmy być świadomi wypowiadanych słów. Świadomi jesteśmy także uczuć – choć one zbyt łatwo kontroli wymykać się potrafią. Wreszcie czyny – i te codzienne, i wielkie na oczach innych dokonywane, i te dziejące się w skrytości. Wszystko to jest tworzywem naszych zachowań. Ze świadomością powinna iść w parze dobrowolność. Innymi słowy: wiem, co robię (mówię, myślę), i chcę to uczynić. Myśli, słowa, czyny i zaniedbania są usytuowane na wartościującej osi pomiędzy dobrem i złem. I ten cały obszar zwiemy moralnością. Ludzie od wieków usiłowali porządkować swoją refleksję nad moralnością. Nazywali i szeregowali fakty, przeżycia, wartościowali je, szukali zrozumienia przyczyn. Na jednym biegunie wartościowania znalazł się grzech, na drugim – zasługa. Grzech jest złem, zasługa dobrem. Ten wysiłek zrozumienia samego siebie z czasem nabrał cech rozbudowanej nauki, był spisywany w księgach, opiewany w pieśniach, przedstawiany w dramatach. Tak powstawała i wciąż się rozwija etyka – nauka opisująca i normująca moralność.