Na zakończenie jubileuszu 50. rocznicy utworzenia diecezji opolskiej Wydział Teologiczny UO wydał książkę*, która wprawdzie powstała 37 lat temu, ale jest cennym opracowaniem źródeł historycznych, dotyczących początków tworzenia struktury diecezjalnej i modelu duszpasterstwa na terenie naszej diecezji w bardzo trudnym dziesięcioleciu po II wojnie światowej.

To praca doktorska ks. Alojzego Sitka (1929–2019), która wcześniej ukazała się już drukiem w Wielkiej Brytanii, wydana tam staraniem brata autora. Ksiądz Sitek był nie tylko badaczem archiwów i – dzięki wydawanym książkom i opracowaniom – popularyzatorem historii Kościoła na Śląsku Opolskim, ale ważną postacią kurii opolskiej, jej kanclerzem w latach 1970–1996, a w ciągu wcześniejszej dekady – notariuszem. Miał więc nie tylko długoletni dostęp do dokumentów i archiwów, ale także do ich klucza interpretacyjnego, dzięki wiedzy i doświadczeniu, jakie zdobył u boku najpierw bp. Franciszka Jopa, a potem abp. Alfonsa Nossola. „Treści prezentowanej monografii ubogacają wiedzę na temat przeszłości i mogą być inspiracją dla poszukiwania rozwiązań i nowych perspektyw w przyszłości” – napisał we wstępie do książki ks. Konrad Glombik, dyrektor Redakcji Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Kościół na Śląsku Opolskim po II wojnie – jak i cały Kościół w Polsce – zmagał się z szykanami i prześladowaniami wrogiego, narzuconego ustroju komunistycznego. Ale stanął przed wyjątkowym, na tle innych Kościołów lokalnych, wyzwaniem integracji społeczności, która w wyniku zmian powojennych (ekspatriacje z Kresów Wschodnich, migracje wewnętrzne, wypędzenie ludności autochtonicznej) stała się gorącym tyglem etniczno-kulturowym. O tym ks. Sitek pisze dość obszernie i z interesującymi również dziś wątkami. Myślę, że w tej partii książki, która dotyka zróżnicowanej tożsamości także obecnych mieszkańców Śląska Opolskiego, można szukać inspiracji dla nowych dróg Kościoła, który przeżywa trudny okres z powodów już zupełnie odmiennych niż powojenne zawirowania.