Co o obowiązku celibatu duchownych mówiono na Soborze Nicejskim? przejdź do galerii

Tegoroczny cykl Wielkopostnych Wykładów Otwartych sięga do czasów Soboru Nicejskiego, czyli pierwszego soboru powszechnego w Kościele, który został zwołany w 325 roku. W podtytule tematu cyklu znalazły się trzy słowa: konteksty, debaty, aktualności. I właśnie w tym kluczu w 4. sobotę Wielkiego Postu temat celibatu duchownych podjął ks. prof. Glombik z Wydziału Teologicznego UO.

- Celibat to temat, który w naszych czasach jest aktualny, kontrowersyjny, wzbudzający wiele emocji i pytań. Tak że wiele nie zmieniło się od 1700 lat, bo wtedy też te kontrowersje i te dyskusje były dość żywe - mówi ks. prof. Glombik.

Pytany, jakie widzi analogie między tym, co ustalono na Soborze Nicejskim, a sytuacją obecną, odpowiada: - W moim przekonaniu analogie nie tyle dotyczą sformułowań, ale motywów, dlaczego jest potrzeby obowiązek celibatu dla osób duchownych. Motywy wskazywane wtedy i dzisiaj są podobne, a właściwie my dzisiaj mamy dziedzictwo motywów, które kiedyś stały racją przyjęcia takiego rozwiązania, jakim jest obowiązek przyjęcia celibatu dla osób duchownych.

Profesor tłumaczy, że w przygotowanym wykładzie skupi się na trzech motywach. - Pierwszy motyw to ustrzeżenie duchownych przed zgubnymi skutkami, zagrożeniami niewłaściwych zachowań, a od strony pozytywnej to zachęta do prowadzenia życia wzorcowego dla wiernych, budującego dla wspólnot chrześcijańskich - mówi ks. prof. Glombik.

Drugim motywem - jak wskazuje - był kontekst rozumienia seksualności. - Kwestie rozumienia tego, czym jest seksualność w życiu człowieka, pojmowanie stosunku mężczyzny do kobiety czy miejsca kobiety w społeczeństwie, w relacjach międzyludzkich były wtedy pod wpływem ujęć gnostyckich i manichejskich. A to spowodowało, że wychwalano ponad wszystko czystość jako ochronę przed złym światem, przed czymś szatańskim. Tak, niestety, rozumiano seksualność i wiadomo, że dzisiaj w ten sposób seksualności się nie postrzega. Dodajmy, że nie była to wizja biblijna - tłumaczy.

Jako trzeci motyw wskazuje kwestię pełnienia kultu religijnego. - W ówczesne myślenie wkradło się przekonanie, że ten, kto sprawuje kult, powinien być zupełnie czysty. Było to w nawiązaniu do kultów sprawowanych w pogańskim świecie, ale też w Starym Testamencie. Wiadomo, że w Starym Testamencie mamy do czynienia z kultyczną czystością, ale ona była czymś innym od czystości moralnej. U ojców Kościoła pojęcie czystości kultycznej stało się jednocześnie czystością moralną. W związku z tym uważano za niemoralność nieczystość i wszystko to, co wiąże człowieka z seksualnością; to dyskwalifikowało osobę w kwestii pełnienia kultu religijnego - mówi ks. prof. Glombik.

Przywołuje też ówczesny kontekst. - W III-IV wieku chciano się zdystansować wobec permisywnej seksualności świata pogańskiego i dlatego przyjęto takie rozwiązania. Zatem patrząc na celibat bez kulturowej otoczki, nie zrozumiemy przyjętych rozwiązań i trudno nam będzie dyskutować o celibacie dzisiaj - podkreśla i wyjaśnia, że dwa kanony Soboru Nicejskiego dotyczą celibatu i są one właściwie zdystansowaniem się wobec wcześniejszych rozwiązań - m.in. wprowadzonych na synodzie w Elwirze w 306 r. - wprowadzających celibat wstrzemięźliwości dla osób duchownych.

Temat podjęty w wykładzie przez ks. prof. Glombika był kontynuowany w dość długiej dyskusji, w którą włączyli się uczestnicy spotkania.

W tegorocznym cyklu Wielkopostnych Wykładów Otwartych wygłoszone zostaną jeszcze dwie prelekcje, ale nastąpiła zmiana w stosunku do informacji podanych na plakacie. Zaplanowana na 12 kwietnia prelekcja ks. dr. Roberta Sadlaka pt. "Kościół wokół Soboru Nicejskiego a Kościół dzisiaj: implikacje duszpasterskie" odbędzie się już w najbliższą sobotę 5 kwietnia. Z kolei 12 kwietnia odbędzie się wykład ks. dr. hab. Mateusza Potocznego, prof. UO, pt. "Wyznanie wiary w liturgii Kościoła".

Oba spotkania odbędą się w auli Muzeum Diecezjalnego. Rozpoczęcie o 16.30. Wstęp wolny.