- Wiedza o jeńcach wojennych w dalszym ciągu jest mała. I małe jest też miejsce, jakie zajmują w naszej zbiorowej pamięci. A przecież ci ludzie, żołnierze zawodowi i żołnierze rezerwy, kiedy przyszło im stanąć w obronie kraju, zrobili to. A potem, ufni w działanie międzynarodowego prawa wojennego, złożyli broń i chcieli przetrwać. Trafili do niewoli Wehrmachtu i NKWD i tam, bardzo różnie traktowani, stali się również ofiarami II wojny światowej – powiedziała dr Violetta Rezler-Wasielewska, dyrektor Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych otwierając wystawę pt. "Nie tylko proces... . Norymberga i jeńcy wojenni (1939-1945)" w opolskiej siedzibie muzeum (ul. Minorytów 3).

Wystawa jest efektem międzynarodowego projektu naukowego i wystawienniczego między CMJW i Centrum Dokumentacji Terenów Zjazdów NSDAP w Norymberdze. Pokazuje ona najmniej znaną – zarówno Polakom, jak i Niemcom - część historii miasta. Niemcom kojarzy się ono z kolebką ruchu nazistowskiego, a potem miejscem jego rozwoju i propagandy, m.in. przez organizowanie wielodniowych, niemal milionowych zjazdów niemieckich zwolenników partii Hitlera - NSDAP. Z kolei Polacy Norymbergę wiążą przede wszystkim z procesami norymberskimi (1945-49), w czasie których osądzani byli zbrodniarze hitlerowscy.

Już jesienią 1939 r. na teren olbrzymiego, liczącego 11 km kw. kompleksu stworzonego dla zjazdów partii nazistowskiej trafili pierwsi jeńcy. Wystawa opisuje ten teren, charakteryzuje jego przedwojenne, a potem wojenne funkcje oraz przedstawia indywidualne losy 8 jeńców: z Polski, ZSRR i Włoch (te narodowości były traktowane w Stalagu XIII A – Norymberga najgorzej). Przez obóz przeszło w ciągu wojny 150 tys. jeńców, ponad 5 tys. z nich pochowanych zostało w Norymberdze.

- Teren byłych zjazdów partyjnych NSDAP w czasie wojny to masowe mordy i praca przymusowa. Otwieramy tę wystawę w 80. rocznicę niemieckiego ataku na Polskę i początku II wojny światowej, w trakcie której Niemcy objęły niemal cały kontynent europejski niewyobrażalną przemocą, masowymi mordami i niekończącym się cierpieniem – powiedziała dr Hanne Lessau, inicjatorka projektu badawczego i kuratorka wystawy z Centrum Dokumentacji Terenów Zjazdów NSDAP w Norymberdze.

Ekspozycję można oglądać w CMJW do 15 października. Wystawa odwiedzi także inne miejsca w Polsce i w Niemczech.